Wanneer je uitdagingen tegenkomt in de opvoeding zijn er altijd mensen die je geruststellen met de gedachte dat het komt omdat je kind door een fase gaat. Er is zelfs een bijpassende mantra en er is een poster van gemaakt met de tekst: “het is een fase het is een fase het is een fase…”.
De meesten zullen je zeggen dat je vooral geduld moet hebben en dat de fase dan vanzelf weer voorbij zal gaan. Maar wat niemand je vertelt is dat je op die manier eigenlijk ontkent wat er gaande is, dat de onderliggende oorzaak aanwezig blijft en dat er na een tijdje opnieuw zo’n fase aanbreekt, alleen lijkt die anders omdat je kind gegroeid is en daardoor een andere manier van communiceren gebruikt.
Rustig blijven ademen, volhouden, je tijd uitzitten en de mantra opzeggen is daarom niet de ideale manier om met zo’n fase om te gaan. Je ontneemt hiermee jezelf én je kind de mogelijkheid om op een andere manier met elkaar om te gaan.
Natuurlijk is het waar dat je kind door fases gaat tijdens het opgroeien. Maar wanneer je de fase als problematisch ervaart, betekent dat dat je kind ergens op reageert. Het reageert op jou. Iets aan jouw manier van reageren op je kind zorgt ervoor dat je kind op zijn beurt zo op jou reageert.
Zo’n fase kun je daarom ook zien als een uitnodiging om eens beter te onderzoeken wat er eigenlijk tussen jullie gebeurt.
Over het algemeen kun je zeggen dat er één of beide van de volgende twee dingen aan de hand is:
1. Je reageert niet helemaal vanuit jezelf
Vaak betekent het dat je kind voelt dat je op de een of andere manier niet helemaal authentiek reageert. Misschien heb je van vroeger uit een bepaalde manier van opvoeden aangeleerd gekregen die niet helemaal bij je past. Of misschien heb je boeken gelezen en pas je daar bepaalde tips en trucs uit toe.
Het is een kunst om steeds weer goed af te stemmen op wat voor jou goed voelt en wat bij je past. Wanneer je van daaruit reageert en je grenzen bepaalt en wanneer je ook van daaruit zoekt naar de juiste manier van communiceren met je kind, dan zul je je kind beter “bereiken”.
Vooral hoogsensitieve kinderen voelen feilloos aan of je authentiek bent en reageren gemakkelijk heftig op elke onzuiverheid die ze daarin ervaren. Elk kind reageert daarbij op zijn of haar eigen manier en die reactie kan ook nog bij verschillende mensen steeds anders zijn. Van opstandig worden tot je volledig negeren, het kan allemaal.
2. Je geeft je kind onvoldoende ruimte zichzelf te zijn
Hoewel we daar vaak anders over denken, is opvoeden een vorm van tweerichtingsverkeer. Je moet als ouder weliswaar goed op jezelf afstemmen om de juiste manier te vinden om je kind te begeleiden en waar nodig bij te sturen, maar dat is niet alles.
Je kind heeft aan de ene kant een bepaalde mate van ruimte en aan de andere kant een bepaalde mate van veiligheid nodig om zich te kunnen ontwikkelen op de manier die bij hem past. Net als jij moet ook je kind zichzelf kunnen zijn. En waar we als ouders vaak verleerd zijn om goed te voelen wat bij ons past, reageren kinderen vaak heel primair vanuit de behoefte om zichzelf te kunnen zijn.
De grote uitdaging van het ouderschap zit hem erin dat je de balans zoekt van die twee dingen. Dat je aan de ene kant je kind de ruimte geeft die hij nodig heeft voor een optimale ontwikkeling en dat je aan de andere kant heel goed bij jezelf blijft. Als je dat doet, dan kun je de verschillende fasen die je kind doormaakt gaan ervaren als een uitnodiging om tot een betere ouder uit te groeien, elke fase een beetje meer. En wanneer dat lukt ben je beetje bij beetje het grote geschenk dat het ouderschap in zich draagt aan het uitpakken.