Overweldigd en overprikkeld? Zo ga je ermee om
Overprikkeling is een toestand waarin je zintuigen en je zenuwstelsel overweldigd geraakt zijn door te veel prikkels of stress. Het is in feite een staat waarin je brein meer informatie te verwerken heeft gekregen dan het aankan. Een ronduit uitdagende situatie. Overprikkeling komt vooral voor bij hoogsensitieve personen (HSP's), maar het kan iedereen overkomen, ongeacht hun sensitiviteit.
In dit artikel lees je wat te doen bij overprikkeling en hoe je ervan kunt herstellen.
1. Herken de tekenen van overprikkeling
De eerste stap bij het omgaan met overprikkeling is het herkennen van de tekenen. Dit kan variëren van een gevoel van overweldiging tot fysieke symptomen zoals hoofdpijn, prikkelbaarheid, angst, vermoeidheid, en verhoogde hartslag. Als je merkt dat je overprikkeld bent, erken dit dan en weet dat het normaal is en dat je dit gevoel serieus moet nemen.
2. Zoek stilte en rust op
Een van de meest effectieve manieren om overprikkeling te verminderen, is door jezelf ruimte te geven. Ga naar een stille, rustige plek waar je kunt ontsnappen aan de prikkels. Dit kan je eigen huis zijn, een rustig park, of zelfs een rustige kamer op je werk. Het vermijden van overstimulerende omgevingen helpt je zenuwstelsel te kalmeren.
3. Kalmeer je zenuwstelsel en ontspan
Door je aandacht en je lichaam op de juiste manier te laten samenwerken kun je je zenuwstelsel kalmeren en ontspannen. De juiste oefeningen helpen je om het parasympathische zenuwstelsel én de ventraal vagale staat van het zenuwstelsel te activeren en dat bevordert ontspanning. Neem de tijd die je nodig hebt om je deze speciale ontspanningsoefeningen eigen te maken, zodat je erop terug kunt vallen als je ze nodig hebt. Weet je nog niet hoe je dit kunt doen? Meld je dan aan voor het inline programma Beter Bij Jezelf Blijven.
4. Beperk stimulatie
Verminder de hoeveelheid externe stimulatie. Zet lawaai uit, dim de lichten, en minimaliseer visuele en auditieve prikkels. Ook dit helpt je zenuwstelsel om tot rust te komen. Het vermijden van beeldschermen, met name smartphones en computers, kan ook helpen om de hersenen te ontlasten. Dat is nodig om alle prikkels die je opdeed te kunnen verwerken.
5. Luister naar muziek of natuurgeluiden
Voor sommigen kan het luisteren naar rustgevende muziek of natuurgeluiden helpen om de overprikkeling te verminderen. Kies muziek die je kalmeert en ontspant. Rustige, instrumentale muziek kan een rustgevend effect hebben op je zenuwstelsel. Maak een afspeellijst met je favoriete kalmerende nummers.
6. Zorg goed voor jezelf
Overprikkeling kan fysiek en mentaal uitputtend zijn. Zorg goed voor jezelf door voldoende water te drinken, gezond te eten en voldoende te rusten. Het kan ook nuttig zijn om jezelf te verwennen met een ontspannend bad of een wandeling te maken in de natuur.
7. Zoek ondersteuning
Praat met vrienden of familie over je gevoelens van overprikkeling. Ze kunnen begripvol zijn en je emotionele steun bieden. Als overprikkeling vaak voorkomt en je dagelijks functioneren beïnvloedt, overweeg dan om een van de programma's van Stralend Sensitief te volgen, om je sensitiviteit beter te gaan begrijpen. Zo kun je overprikkeling in de toekomst voorkomen.
8. Stel grenzen
Leer om duidelijke grenzen te stellen om overprikkeling te voorkomen, zolang je nog niet goed met je sensitiviteit hebt leren omgaan. Dit kan betekenen dat je sociale evenementen beperkt, tijd alleen doorbrengt wanneer dat nodig is, en anderen duidelijk maakt wat je behoeften zijn.
Het is belangrijk om jezelf toestemming te geven om 'nee' te zeggen tegen verplichtingen of sociale evenementen als je overprikkeld bent. Prioriteit geven aan je welzijn is essentieel.
Overprikkeling is een normaal verschijnsel, het komt vaak voor. Tegelijkertijd is het een waarschuwing van je lichaam waarmee het aangeeft dat je over de grenzen van je mogelijkheden gegaan bent. Het is aan de ene kant belangrijk om effectieve manieren te vinden om met de overprikkeling om te gaan. Met bewustzijn, zelfzorg en strategieën om je zenuwstelsel te reguleren, kun je de impact van overprikkeling verminderen en weer in balans komen. Daarnaast is het belangrijk dat je leert hoe je zenuwstelsel werkt en dat je de signalen ervan gaat herkennen en ermee leert samenwerken. Het leren samenwerken met je zenuwstelsel is een waardevolle vaardigheid die je welzijn en veerkracht zal verbeteren.
9. Verbind met de natuur
De natuur heeft een kalmerend effect op veel mensen, dus ook op jou als HSP. Als je overprikkeld bent, probeer dan wat tijd buiten door te brengen in een natuurlijke omgeving, zoals een park, bos, strand of tuin. Het geluid van vogels, het groen van de bomen en de frisse lucht kunnen je helpen om je zenuwstelsel te kalmeren en je stressniveau te verminderen. Neem de tijd om bewust te zijn van de natuur om je heen en maak contact met de aarde door met blote voeten op gras of zand te lopen, of kies voor barefootschoenen als het te koud is voor blote voeten.
10. Schrijf je gedachten en gevoelens op
Het opschrijven van je gedachten en gevoelens kan een krachtige manier zijn om te ontladen en je overprikkeling te verminderen. Neem een journal en een pen en schrijf alles op wat er in je opkomt. Dit kan je helpen om je gedachten te ordenen en emotionele spanning te verminderen. Je kunt je zorgen, angsten en ook je positieve ervaringen noteren. Het proces van schrijven fungeert als een soort emotionele uitlaatklep en kan je helpen om je hoofd leeg te maken en je zenuwstelsel te kalmeren.
11. Gebruik aromatherapie
Etherische oliën zoals lavendel, kamille en rozemarijn kunnen kalmerend werken. Als je een geursteen in je woon- of slaapkamer plaatst is het eenvoudig om er een paar druppels etherische olie op te doen als je daar behoefte aan hebt. Kies voor geuren die je een prettig gevoel geven en jou helpen bij het ontspannen. Als je aromatherapie fijn vindt, dan kan het helpend zijn om eens een consult bij een aromatherapeute te boeken. Zij kan dan zelfs mengels van etherische olieën voor je samenstellen die speciaal voor jouw persoonlijke disbalans werken en die een helend effect hebben.
12. Mindful eten
Mindful eten kan een krachtige manier zijn om je zenuwstelsel te kalmeren. Neem de tijd om bewust te eten en alles waar te nemen wat er aan het eten waar te nemen is. Het helpt je om te kiezen voor eten wat je echt goed doet en om te genieten van elke hap. Kauw langzaam en concentreer je op de smaken en texturen. Vermijd zware of sterk gekruide maaltijden, omdat deze overstimulerend kunnen zijn.
13. Zorg voor een comfortabele omgeving
Creëer een comfortabele en rustgevende omgeving in je huis. Zachte verlichting door het gebruik van dimmers of kaarsen, comfortabele meubels en zachte texturen zoals die van een zelfgehaakte wollen deken kunnen je helpen ontspannen.
14. Schakel technologie uit
Neem een digitale detox als je overprikkeld bent. Zet je telefoon en andere elektronische apparaten uit om jezelf te ontkoppelen van de constante informatiestromen die deze middelen opleveren.
15. Wees geduldig met jezelf
Het herstellen van overprikkeling kost tijd. Als je eenmaal overprikkeld bent zit er niets anders op dan de tijd te nemen die je nodig hebt voor het ontprikkelen en het herstellen van de overprikkeling. Wees geduldig en mild voor jezelf terwijl je je de balans herstelt.
16. Ga bewegen
Lichte tot matige lichaamsbeweging, zoals wandelen, yoga of tai chi, kan je helpen om de stress en spanning in je lichaam te verminderen. Ga niet zomaar wat doen, maar zorg dat je in je lichaam voelt wat voor jou op dat moment het juiste is om te doen. Je zenuwstelsel geeft je de signalen daarvoor. Weet je niet hoe je dit kunt waarnemen? Leer dan welke signalen je zenuwstelsel je geeft, leer ernaar luisteren en leer ermee samenwerken.
17. Knuffel een huisdier
Het aaien en knuffelen van een huisdier kan troost bieden en je zenuwstelsel kalmeren. Heb je een hond of een kat, geef ze dan nu wat extra aandacht om zo indirect jezelf ook de aandacht te geven die ervoor zorgt dat je opknapt.
18. Gebruik verzwaringsdekens
Verzwaringsdekens kunnen een gevoel van geborgenheid en druk geven, wat veel mensen met overprikkeling als geruststellend ervaren. Het is een soort noodoplossing voor als je een overprikkeld zenuwstelsel hebt. Let wel op: als je alsmaar de behoefte hebt aan een verzwaringsdeken en als je die nodig hebt om je lekker te voelen of om te slapen, dan betekent dat dat je zenuwstelsel altijd gespannen is. Je zenuwstelsel beter leren kennen, het leren kalmeren en ermee leren samenwerken zijn dan belangrijke dingen om te leren.
19. Beperk caffeïne, suiker en andere stimulerende middelen
Verminder het gebruik van cafeïne, suiker, zoetstoffen en andere stimulerende middelen omdat deze stoffen het zenuwstelsel kunnen stimuleren. Dit lijkt een gemakkelijke tip om rekening mee te houden, maar lees de verpakkingen van alles wat je eet en drinkt maar eens door. Je zult zien dat er ontzettend veel voedingsmiddelen zijn waar een stimulant aan is toegevoegd. Als hsp functioneer je op je best als je puur natuur eet.
20. Doe een middagdutje
Overprikkeling kan zorgen voor vermoeidheid. Ben je zo moe dat je het gevoel hebt dat je niets meer kunt? Geef dan toe aan die vermoeidheid en doe een middagdutje. Tijdens je slaap kan je lichaam zich herstellen van de overprikkeling.
21. Onderzoek dieper
Overweeg om dieper in te gaan op de oorzaken van je overprikkeling door te leren over de werking van je zenuwstelsel, door de signalen van je zenuwstelsel te leren herkennen en door te leren hoe je kunt samenwerken met je gevoelige zenuwstelsel zodat overprikkeling niet langer voor komt. Stralend Sensitief heeft verschillende online programma's die je daarbij kunnen helpen. Het grote voordeel van online leren is dat je het thuis in je eigen vertrouwde omgeving kunt doen, op het moment dat het jou uitkomt. Hier kun je meer lezen over de verschillende programma's van Stralend Sensitief.
Het is belangrijk om te onthouden dat overprikkeling aan de ene kant een natuurlijk en normaal verschijnsel is, maar aan de andere kant ook een noodsignaal van je lichaam. Overprikkeling kan optreden bij iedereen, ongeacht sensitiviteit, en de bovengenoemde tips kunnen helpen om deze toestand te beheren en je zenuwstelsel te kalmeren op het moment dat je overprikkeld bent geraakt. Kies de strategieën die het beste bij je passen en experimenteer om te ontdekken wat voor jou het meest effectief is.
Het belangrijkste is om goed voor jezelf te zorgen en je welzijn prioriteit te geven. Dat betekent ook dat wanneer je regelmatig overprikkeld bent, je dat signaal serieus moet nemen. Het betekent dat je vaak over je grenzen gaat en daar zul je iets mee moeten doen. In zo'n geval is het belangrijk dat je de signalen van je zenuwstelsel leert herkennen en dat je leert samenwerken met je gevoelige zenuwstelsel zodat overprikkeling niet langer voor komt. Stralend Sensitief heeft verschillende online programma's die je daarbij kunnen helpen. Hier kun je er meer over lezen.
